Onderpand: de betekenis

Onderpand is een bezitting die je als zekerheid afgeeft aan een geldverstrekker wanneer je een lening aangaat. Bij een hypotheek is je woning het onderpand. Dit betekent dat de bank of andere hypotheekverstrekker het recht heeft om je huis te verkopen als je je hypotheeklasten niet meer kunt betalen. Het onderpand dient dus als garantie voor de geldverstrekker dat de lening terugbetaald wordt.

Als je een huis gaat verkopen, is het belangrijk om te begrijpen dat jouw woning als onderpand dient voor je hypotheek totdat deze volledig is afgelost. Dit heeft gevolgen voor het verkoopproces en de verdeling van de opbrengst.

Waarom is onderpand belangrijk bij het verkopen van je huis?

Bij de verkoop van je huis speelt het onderpand een belangrijke rol. Omdat je woning als onderpand dient voor je hypotheek, moet de hypotheek eerst worden afgelost voordat je vrij over de verkoopopbrengst kunt beschikken. De notaris zorgt ervoor dat de hypotheekverstrekker als eerste wordt betaald uit de verkoopopbrengst.

Als je huis meer opbrengt dan het openstaande hypotheekbedrag, heb je overwaarde. Dit bedrag komt na de verkoop vrij en kun je gebruiken voor bijvoorbeeld:

  • De aankoop van een nieuwe woning
  • Het aflossen van andere schulden
  • Het doen van investeringen
  • Het opbouwen van vermogen

Hoe werkt onderpand bij een hypotheek?

Bij een hypotheek vestigt de bank een hypotheekrecht op je woning. Dit wordt vastgelegd in de transportakte bij de notaris. Het hypotheekrecht geeft de bank de bevoegdheid om het onderpand te verkopen als je niet aan je betalingsverplichtingen voldoet.

De waarde van het onderpand bepaalt hoeveel je maximaal kunt lenen. Banken verstrekken doorgaans een hypotheek tot maximaal 100% van de marktwaarde van de woning. De exacte waarde wordt vastgesteld in een taxatierapport.

Weetje
Het onderpand biedt de bank zekerheid, waardoor je tegen een relatief lage rente kunt lenen. Zonder onderpand zou de rente veel hoger zijn, omdat het risico voor de bank dan groter is.

Wat gebeurt er met het onderpand als je je huis verkoopt?

Als je je huis verkoopt, wordt de hypotheek afgelost met de verkoopopbrengst. De notaris zorgt voor deze afwikkeling tijdens de overdracht. Na aflossing van de hypotheek vervalt het hypotheekrecht en is je woning niet langer onderpand.

Bij de verkoop kunnen zich verschillende situaties voordoen:

  • De verkoopopbrengst is hoger dan de resterende hypotheekschuld: je houdt geld over (overwaarde)
  • De verkoopopbrengst is gelijk aan de resterende hypotheekschuld: je houdt niets over maar bent ook van je schuld af
  • De verkoopopbrengst is lager dan de resterende hypotheekschuld: je houdt een restschuld over die je nog moet aflossen

Wanneer kan de bank je onderpand opeisen?

De bank kan je onderpand alleen opeisen als je langdurig niet aan je betalingsverplichtingen voldoet. Dit gebeurt niet bij een enkele gemiste betaling. Banken hanteren doorgaans het volgende proces:

  1. Je ontvangt eerst herinneringen en aanmaningen
  2. De bank probeert een betalingsregeling te treffen
  3. Als alle oplossingen falen, kan de bank overgaan tot een gedwongen verkoop (executieveiling)
Tip
Een gedwongen verkoop is voor alle partijen ongunstig. De opbrengst bij een executieveiling ligt vaak 20-30% onder de marktwaarde. Daarom is het verstandig om zelf je huis te verkopen als je betalingsproblemen voorziet.

Wat is het verschil tussen een onderpand en hypotheek?

Hoewel de termen vaak door elkaar worden gebruikt, is er een verschil tussen een onderpand en hypotheek. Het onderpand is het huis zelf, het bezit dat als zekerheid dient. De hypotheek is de lening die je afsluit om de woning te kunnen kopen.

Het hypotheekrecht is het recht van de bank om het onderpand te verkopen als je niet aan je verplichtingen voldoet. Dit recht wordt gevestigd op het moment dat je de hypotheekakte tekent bij de notaris.

Een hypotheek zonder onderpand bestaat niet. Het onderpand is essentieel voor het verkrijgen van een hypotheek tegen een gunstige rente.

Hoe bepaal je de waarde van je onderpand voor verkoop?

De waarde van je onderpand is cruciaal bij de verkoop van je huis. Deze waarde bepaalt niet alleen je mogelijke opbrengst, maar ook hoeveel je overhoudt na aflossing van de hypotheek. Er zijn verschillende manieren om de waarde te bepalen:

  • Een professionele waardebepaling door een makelaar
  • Een officieel taxatierapport door een erkend taxateur
  • De WOZ-waarde (hoewel deze vaak afwijkt van de marktwaarde)
  • Online waardebepalingen (geven een indicatie maar zijn minder nauwkeurig)
Weetje
Voor de verkoop van je huis is het verstandig om een waardebepaling door een makelaar te laten uitvoeren. Een waardebepaling helpt bij het bepalen van een passende vraagprijs en is net zo nauwkeurig als een taxatie, maar dan geheel gratis en vrijblijvend.

Vraag jouw gratis waardebepaling aanBij een lokale, ervaren makelaar

Wat zijn de risico's van een onderpand bij huisverkoop?

Bij de verkoop van je huis als onderpand zijn er enkele risico's waar je rekening mee moet houden. Het grootste risico is dat je huis minder opbrengt dan de openstaande hypotheekschuld, waardoor je met een restschuld blijft zitten.

Andere risico's zijn:

  • Waardedaling van je woning door marktomstandigheden
  • Problemen bij de overdracht als er beslag op je woning ligt
  • Complicaties als er meerdere hypotheken op je woning rusten
  • Vertraging in het verkoopproces door problemen met het onderpand
Tip
Om deze risico's te beperken, is het belangrijk om vooraf te weten hoe je er financieel voor staat. Vraag bij je hypotheekverstrekker na wat de exacte restschuld is en bereken wat je minimaal voor je woning moet krijgen om zonder restschuld te kunnen verkopen.

Ook bekend als:

  • Zekerheid
  • Hypothecair onderpand
  • Garantiestelling
Huis Verkopen © 2025 - Bennekomseweg 43 - 6717LL - Ede - 0318 - 250 660 - Over ons - Contact - Privacybeleid - Disclaimer - Sitemap - KVK 89119223